Pomniki przyrody
Pomnikami przyrody są pojedyncze oraz grupowe twory przyrody żywej i nieożywionej o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej. Wyróżniają się one indywidualnymi cechami, odznaczającymi je wśród innych tworów, np. wiek lub wielkie rozmiary dla drzew i krzewów czy niezwykłość formy lub pochodzenia dla pomników przyrody nieożywionej.
Pomnik przyrody jako termin został wprowadzony przez Humboldta na przełomie XVIII i XIX wieku, co dało początek kierunkowi konserwatorskiemu w ochronie przyrody.
Do pomników przyrody ożywionej należą: pojedyncze krzewy, drzewa i grupy drzew odznaczające się sędziwym wiekiem, wielkością, niezwykłymi kształtami lub innymi cechami, a także zabytkowe aleje drzew. Natomiast do pomników przyrody nieożywionej należą: największe głazy narzutowe, tzw. eratyki oraz interesujące formy powierzchni ziemi np. – źródła, wodospady, jary, skałki, wywierzyska, przełomy rzeczne, jaskinie, odkrywki itp.
Pomniki przyrody należą do obiektowych, czyli indywidualnych form ochrony przyrody. Ustanowienie pomnika przyrody następuje w drodze rozporządzenia wojewody lub uchwały rady gminy, po uzgodnieniu z właściwym regionalnym dyrektorem ochrony środowiska.
Według danych z 2012 roku liczba pomników przyrody w Polsce wynosiła 36316. Najwięcej pomników przyrody występuje w województwie mazowieckim (4272), a najmniej w województwie opolskim (661). Sytuacja w ostatnich kliku latach prezentuje się następująco:
Aleja Lipowoklonowa(Krośćienko)
Buk Zwyczajny(Rytro)
Aleja Lipowa(Muszyna)
Czarna Młaka(Powroźnik)
Wodospad i źródła mineralne(Łomnica)
Uroczysko(Szczawnik)
Jodły na skałach(Wierchomla)